Ugruntowane jest stanowisko, iż złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletnich jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu w rozumieniu art. 101 § 3 kro i do złożenia takiego oświadczenia w imieniu małoletnich konieczne jest wyrażenie zgody przez Sąd opiekuńczy.
Uzyskanie zgody Sądu w takiej sprawie jest niezbędne zwłaszcza wtedy, kiedy w skład spadku po zmarłym wchodzą lub mogą wchodzić znaczne długi, którymi mogliby zostać obarczeni małoletni. Co ciekawe, zgoda Sądu opiekuńczego jest także niezbędna do przyjęcia spadku wprost w imieniu małoletnich.
Kiedy Sąd opiekuńczy wydał postanowienie w którym zezwolił na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich pojawia się pytanie, co należy dalej zrobić w tej sprawie?
Następnym etapem po uzyskaniu zgody sądu na odrzucenie spadku po małoletnim jest złożenie przez jego opiekuna prawnego oświadczenia o odrzuceniu spadku w sądzie lub przed notariuszem. Od wybranej formy będzie zależała opłata.
Do procedury odrzucenia spadku przez małoletniego należy podejść możliwie jak najszybciej. Zgodnie z art. 1015 § 1 k.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Natomiast § 2 tego przepisu mówi, że brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Złożenie wniosku o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powoduje zawieszenie – na czas trwania postępowania – biegu terminu określonego w art. 1015 § 1 k.c. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2013 r., I CSK 329/13). Po prawomocnym zakończeniu tego postępowania przedstawiciele ustawowi małoletniego powinni, przed upływem 6 – miesięcznego terminu biegnącego dalej po wydaniu przez Postanowienia zezwalającego na odrzucenie spadku, złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w sądzie lub przed notariuszem.
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w sądzie:
Oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego złożone do sądu podlega opłacie 100 zł za każde dziecko. W celu szybszego rozpoznania sprawy, warto opłacić wniosek w chwili jego złożenia (w przeciwnym razie sąd wezwie do uzupełnienia opłaty i dopiero po jej wniesieniu nada sprawie bieg),
Wniosek o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego należy złożyć do wydziału rodzinnego sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania sąd rejonowy (wydział rodzinny i opiekuńczy) miejsca pobytu dziecka. Jeżeli brak również i tej podstawy, właściwy jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy,
Opisywany wniosek powinien czynić zadość wymogom formalnym pisma procesowego określonym w art. 126 k.p.c., a także wymogom oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku określonym w art. 641 k.p.c.,
Do wniosku należy dołączyć wskazane poniżej dokumenty.
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku u notariusza:
Oświadczenie o odrzuceniu spadku u notariusza podlega opłacie 50 zł za każde dziecko + 11,50 zł VAT. Opłata pobierana jest także za wypisy (7,38 zł/strona),
W przypadku złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku u notariusza nie trzeba samemu sporządzać takiego projektu, wystarczy zabrać do notariusza wskazane poniżej dokumenty.
Dokumenty potrzebne do odrzucenia spadku:
Odpis skrócony aktu zgonu, który wraz z wypisem aktu notarialnego, wysyłany jest przez notariusza do sądu spadku (właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania osoby zmarłej), odpis skrócony aktu urodzenia małoletniego, dokument tożsamości osoby składającej oświadczenie (opiekuna prawnego małoletnich, którzy uzyskali zgodę sądu na odrzucenie spadku), prawomocne Postanowienie sądu wyrażające zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego - Postanowienie wyrażające zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego uprawomocnia się w terminie 14 dni od dnia wydania lub zawiadomienia wszystkich uczestników postępowania, a klauzulę stwierdzającą prawomocność można uzyskać sądzie, który wydał Postanowienie.